Kemah Melik Gazi Türbesi
1071-1228’de yöreye egemen olan Mengücük Beyliği dönemine aittir.Kemah’ın kuzey batısındaki ,kayalık platform üzerinde yapılmıştır.Burası daha evvel Kemah’ın kenar mahallelerinden biri iken, şimdi terkedilmiştir. Halk arasında Sultan Melek olarak adlandırılan türbede,Mengücek beyliği döneminde yaşayan Sultan Melik’in mumyası ve 5 mezar bulunmaktadır. Türbe sekizgen bir plan üzerinde altlı üstlü inşa edilmiş olup,üst kesimin iç kısmında köşeler belirsizleşerek yuvarlak halde horasan sıvayla kaplanmış ve bir kubbe tarzını almıştır.
Zaman zaman satıhlarda tahribat olan türbe birkaç kez onarılmış,bugünkü duruma restorasyon yapılarak gelmiştir. Köşeleri yapıda kullanılan aynı ebattaki tuğlalarla örtülüp,prizmatik sütunceler halindedir.Sadece giriş diğer yedi köşegenden faklı ve çok daha prizmatik girinti ve çıkıntılara sahiptir.Doğu cephesi üzerinde ve çerçevesi birbirini takip eden girinti çıkıntılardan teşekkül olunan,üzeri tuğladan silme ile süslenen kapıdan içeri girilmektedir.Kapı üzerinde tuğladan yapılmış kufi bir kitabe vardır.Kırık kemer içine alınan rölyefli olarak geometrik motiflerle süslü olan alınlık ise kitabenin üzerindedir. Alt cenazeliğe üst kapının altına gelen ikinci ve daha küçük kubbeli kapıdan girilir.Bu kapı,yeni ve soldan merdivenli bir yapı içine alınmıştır.Cenazelik kısmı basık ve ortasında yine sekizgen köşeli ayak bulunur.Bu merkezi ayakla duvarlar ortasındaki koridoru çepçevre dolaşan bir beşik tonozla örülüdür.
Cenazelikte bir mumya,beş kadar mezar vardır.Kuzeyden küçük ebatlı kare bir oyuk içeriye nisbi bir ışık sızdırmaktadır.Duvarlar 80 cm.kadar yükseklikte muhteşem taş örmedendir. Genel olarak türbe,inşa malzemesi ve cenazeliğin orijinal şekli ile dikkate şayan bir eserdir.Hatta Anadolu’da türbeler içerisinde nadir bir yeri ve apayrı bir tipe haizdir. Kapı üzerinde bulunan kitabede,Kuran’dan alınan “Her nefis ölümü tadıcıdır.” Ayeti vardır. Melik Gazi Zaviyesi Melik Gazi Türbesinin hemen yanında, dikdörtgen planlı bir yapıdır.Bina iki ayrı bölme tipi gösterir.Bunlar tuğladan küre biçiminde kubbelere sahiptir ve penceresizdir.Biri küçük,ikisi büyükçe 3 mezar sol bölme içerisinde yer almaktadır.
Mengücek beyliğinin kurucusu Ahmed Gazi (Halk arasında Sultan Melek) adına inşa edilmiştir. 1560 yıllarında;evkafını (gelirini),şehirdeki bir aded hamamın senelik işletme bedeli ile bir takım hayırseverler tarafından vakfedilen zeminlerin yıllık geliri ve Ermenik,Küçük Ermenik,Bergisor köylerinin malikane hisseleri teşkil etmekte idi